SERIE KOPLOPERS & GRENSVERKENNERS • AFLEVERING 7
In gesprek met Sabine Biesheuvel, co-founder en director van Blue City
Hoe kijken experts aan tegen ondernemen in tijden van transitie? Trailblazers gaat in gesprek met koplopers en grensverkenners om dat uit te zoeken. Dit keer spraken we Sabine Biesheuvel, co-founder en director van Blue City. We gingen om tafel op een unieke plek: het oude Tropicana zwembad in Rotterdam, waar vandaag de dag Blue City is gevestigd. Sabine vertelt ons meer over het prille begin van Blue City, haar kijk op circulariteit, welke essentiële eigenschappen er nodig zijn om een aanjager van verandering te zijn en meer.
lees het volledige interview
Hoe is Blue City ontstaan en wanneer ben jij met dit initiatief begonnen?
“Dat is best een proces en het begon met de geestelijke vaders van Blue City, dat zijn de mannen achter Rotterzwam. Zij zaten sinds 2013 antikraak in dit pand en zij waren degenen die de droom van een ecosysteem hadden. Uiteindelijk gingen ze dit daadwerkelijk hardop uitspreken en verzamelden ze in 2015 een groep mensen om zich heen. Ik was een van hen. En zo ontstond een groep die in 2015 het gebouw ook echt kocht. Vanaf toen is het echt begonnen en zijn we gestart met de businessplannen. Ik kreeg van het startteam alle ruimte en werd de kartrekker van het initiatief. Sindsdien ben ik altijd fulltime bezig geweest met Blue City.”
Wat gebeurt er hier in Blue City?
“De kern van Blue City is: ‘wij geloven dat we door middel van ondernemers de circulaire economie kunnen versnellen’. Hier helpen we zoveel mogelijk jonge bedrijven en innovaties te groeien op een gezonde manier. Inmiddels helpen we ook steeds vaker bestaande bedrijven met hun circulariteit en businessmodellen. Die twee werelden zijn met elkaar verbonden en die proberen we juist samen te brengen. Wat wij heel belangrijk vinden zijn tastbare, concrete producten. Wij zijn echt van de grondstoffen en fysieke producten, dus je bent hier welkom als je een solide businessplan hebt richting de maakindustrie. Het ruikt in de kelder bijvoorbeeld de ene dag naar zeewier of de andere dag naar zeepjes, dit is afhankelijk of je net op een goede dag langs bent gekomen, haha.”
Wat doen ondernemers in Blue City? En waarin ondersteunen jullie deze ondernemers?
“Binnen het pand hebben we een productiegedeelte. Dat is het stuk beneden en het grootste deel van het gebouw. Daar hebben we allerlei bedrijven die circulaire producten maken. Dus we hebben bijvoorbeeld een bierbrouwer, Vet & Lazy. Zij gebruiken veel reststroom uit Barendrecht en gebruiken ook regenwater. Maar beneden zit ook BlueBocks, een bedrijf dat plaatmateriaal maakt van zeewier en bijvoorbeeld Outlander Materials, zij maken eetbare folies. Dat is dus eigenlijk verpakkingsmateriaal, maar dan gemaakt van bio-afval.
Wij ondersteunen de ondernemers op alle fronten. Dus wij proberen een snelweg te creëren naar de juiste instanties in plaats van een geitenpaadje waar je alles zelf moet doen, terwijl je ook nog 20.000 andere dingen te fixen hebt. En binnen een circulair bedrijf zijn er altijd een aantal thema’s die terugkeren. Zo is feedstock, dus: ‘hoe kom je aan je materialen?’ heel belangrijk. Maar ook het productieproces dat daarna komt, dus de kennis over procestechnologie om je product en productieproces zo circulair en duurzaam mogelijk te maken. Dan heb je ook nog het financiële aspect. Je moet een realistisch financieel model opstellen, maar dat is soms best een uitdaging. Je moet aannames doen over hoe je het gaat doen, wat je productieproces gaat kosten, wat de klant ervoor betaalt en hoe dat zich gaat ontwikkelen. Dit betekent dat je ook moet nadenken over wat voor soort financiering je in welke fase van het bedrijf nodig hebt. En je hebt klantcontracten en een netwerk nodig. Wanneer de markt plotseling begint te groeien, moet je toezegging hebben over de prijs die klanten willen afnemen om de financiers mee te krijgen. Dus wij proberen ook een netwerk op te bouwen van partijen die dit goed kunnen inschatten en eerder deze processen hebben doorgelopen.”
“Wij proberen een snelweg te creëren naar de juiste instanties in plaats van een geitenpaadje waar ondernemers alles zelf moeten doen.”
Als je kijkt naar de ondernemers bij Blue City; wat zie jij dan als essentiële eigenschappen om de rol als aanjager te kunnen spelen?
“Het is als eerste goed om te specificeren dat een ondernemer in mijn hoofd niet bestaat. Je hebt wel hele ondernemende types. Maar als je niet heel snel de juiste mensen om je heen verzamelt, ga je het niet lang volhouden. Als je alle belangrijke thema’s van net ziet, zou dat betekenen dat het allemaal op de schouder van de ondernemer ligt. En dat gaat gewoon niet. Dus als ondernemer is het heel goed om je op een gegeven moment te beseffen waar je goed in bent en waar je kracht ligt. Vanuit daar kun je verder gaan bouwen en een team om je heen verzamelen. Als je team divers genoeg is om alle uitdagingen aan te kunnen, kun je al ver komen. Dus je hebt iemand nodig met technologische kennis, met financiële kennis, met commerciële kennis en weet hoe je een netwerk opbouwt, maar ook iemand die uitdraagt waar het bedrijf voor staat en een doelgroepgericht teamlid. Soms kan dit in één persoon verenigd zijn, maar vaak niet. Dat zou heel ongezond zijn, want dan sta je uiteindelijk helemaal alleen in je bedrijf. Dus ik vind dat je echt in teams moet denken.”
Met Blue City werken jullie aan circulariteit en hebben jullie een visie voor een blauwe economie; wat betekenen die termen voor jou?
“Ja, uiteindelijk gaan beide over de gezonde relatie van onze economie met onze ecosystemen. Maar een blauwe economie onderscheidt zich doordat het breder kijkt naar de natuur in het algemeen en een aantal principes uit natuurlijke systemen haalt om ook te zeggen: ‘zo zou je jezelf kunnen en moeten organiseren’. De natuur haalt bijvoorbeeld nooit grondstoffen van ver om een bepaald mechanisme te ondersteunen, dus alles is seizoensgebonden en lokaal te vinden. En wat je daarbij ook weer ziet is dat het afval voor de één, een grondstof voor de ander is. Met deze principes experimenteren we dus en kijken we hoe we bij Blue City de blauwe economie vorm kunnen geven.”
Je bent inmiddels al een tijdje actief in dit domein: heb je verandering gezien of valt er nog veel te winnen?
“Nee, het is zeker zo dat steeds meer mensen begrijpen dat grondstoffen kostbaar zijn. Maar ik denk ook dat het nog steeds veel te makkelijk is om te financieren in software en er te weinig wordt gedaan in hardware. Dat zegt ook iets over de risicomodellen waarmee financiers te maken krijgen en dat er toch heel makkelijk gedacht wordt over de beschikbaarheid van materialen. En vaak wordt er ook een vertekend beeld geschetst over hoe goed het gaat in het domein. In de vroege fases zijn het budget en de middelen er, maar wanneer een product naar een demofabriek gaat en vervolgens commercieel wordt, gaat het nog niet goed.”
“Ik geloof dat het onderwerp ‘hoe we omgaan met onze grondstoffen’ op de agenda moet staan en ook moet blijven staan. Het glijdt er soms gemakkelijk vanaf en we worden snel afgeleid door allerlei andere symptomen.”
Naast Blue City doe je ook nog een heleboel andere dingen? Vertel eens?
“Ja, ik doe heel veel dingen. Dat is ook een gouden tip: leer nee te zeggen. Maar ik ben onder andere voorzitter bij de Rotterdamse klimaataanpak en zit in de MKB commissie Duurzaam en Circulair. En dat doe ik allemaal, omdat ik echt geloof dat het onderwerp ‘hoe we omgaan met onze grondstoffen’ op de agenda moet staan en ook moet blijven staan. Het glijdt er soms gemakkelijk vanaf en we worden snel afgeleid door allerlei andere symptomen. Ik geloof heel erg in het opbouwen van netwerken en het aangaan van samenwerkingsverbanden die van waarde zijn voor onze ondernemers. Bij Blue City zal het helpen van ondernemers altijd centraal staan, maar dat gaat alleen wanneer Blue City een ijzersterk netwerk heeft. Dus dat is ook een reden.”
Wat zou je ondernemers of professionals willen meegeven als ze iets willen doen op het gebied van duurzaamheid, maar niet weten waar ze moeten beginnen?
“Ik denk dat het belangrijkste is dat je een coalition of willing om je heen moet creëren. En dat kan binnen je bedrijf zijn, maar soms ook in je branche. En: zorg voor mandaat. Dus zorg ervoor dat je je niet verantwoordelijk voelt voor dingen die buiten je invloedssfeer liggen. Want dan brand je helemaal op. Als je dat niet geregeld krijgt in de omgeving, moet je weg en stoppen met waar je mee bezig bent. Er is niets zo irritant of vermoeiend wanneer je ziet dat het anders moet binnen een omgeving, maar je het mandaat niet krijgt om het te regelen. En je moet op een gegeven moment natuurlijk ook met zelfreflectie naar jezelf kijken. Je moet realistisch blijven in wat je kan veranderen, want dat is maar een klein stukje. En ook een beetje om jezelf blijven lachen.”
“Zorg ervoor dat je je niet verantwoordelijk voelt voor dingen die buiten je invloedssfeer liggen, want dan brand je helemaal op.”
Waar is Blue City over vijf jaar?
“Oef, ik hoop dat we dan het pand echt hebben afgebouwd. Er wordt veel gerenoveerd en we hebben inmiddels iets meer dan de helft van het pand verbouwd. Maar er moeten ook nog veel stukken worden gebouwd. En ik wil onze business development projecten verdrievoudigen, dus veel meer bedrijven, misschien op andere plaatsen en in de grote branches. En als laatste hoop ik over vijf jaar een echt goed, solide team te hebben. We zijn heel erg actie- en impactgedreven en hebben de afgelopen jaren enorm doorgezet en veel voor elkaar gekregen. Daarom is goed voor onze mensen zorgen een belangrijk aandachtspunt. We zijn momenteel met 23 mensen en hebben 18 vacatures open staan. Dus als er lezers zijn die bij ons, bij Blue City, willen komen werken, kan dat, haha.”
Wat zou de maatschappelijk norm in 2030 moeten zijn?
“Nou je hebt een activist, iemand die ik ken, die zei: ‘je moet dan kunnen drinken uit onze rivieren’. Als een indicator dat je een gezond ecosysteem en een gezonde economie hebt. En dat is heel tastbaar. Dus als we goed op weg zijn naar drinkbare rivieren en een gezonde bodem, heb je een enorme indicator dat we goed bezig zijn.”
