SERIE KOPLOPERS & GRENSVERKENNERS • AFLEVERING 2
In gesprek met Wendeline Besier, Directeur Duurzaamheid bij Dura Vermeer
Hoe kijken experts aan tegen ondernemen in tijden van transitie? Trailblazers gaat in gesprek met koplopers en grensverkenners om het uit te zoeken. Vandaag spreken we met Wendeline Besier, programmadirecteur Duurzaamheid bij de divisie Infra van Dura Vermeer. Het familiebedrijf heeft het doel om in 2050 haar CO2-uitstoot naar 0 te brengen. Maar hoe neemt Wendeline zo’n groot bouwbedrijf nu mee? En wat voor tips heeft zij voor ondernemers en professionals met mooie duurzaamheidsambities?
lees het volledige interview
Wat is jouw drijfveer om je in te zetten voor duurzaamheid?
“Ja, het zit een beetje in je. Ik ben er altijd van overtuigd: je kan niet impactondernemer zijn of met duurzaamheid bezig zijn als je niet intrinsiek echt passie hebt om de wereld een stukje beter te maken. Voor mij komt dit voort uit mijn jeugd. Ik groeide op in Amsterdam en ging regelmatig naar mijn grootouders in de buurt van Den Haag. Mijn opa was een fervent supporter van het Wereld Natuur Fonds en een enorme dierenliefhebber. We bekeken samen boeken over dieren en ik werd meegenomen in zijn enthousiasme. We kenden alle campagnes, zoals het redden van walvissen, gorilla’s en orang-oetans. Mijn liefde voor de natuur is daar ontstaan. Ik ben andere dingen gaan doen tijdens mijn studietijd in Utrecht en was totaal niet bezig met het redden van de wereld. Ik wist niet waar mijn passie lag qua werk. Geleidelijk ben ik via stages en traineeships geïnteresseerd geraakt in het maken van impact en waarde, ook in mijn werk. Zo ben ik langzaam in het duurzaamheidsdomein beland, hoewel het destijds nog geen veelbesproken onderwerp was. Nu is het gelukkig anders en kan iedereen zich erin verdiepen en er voor studeren. Maar destijds ben ik er min of meer vanzelf ingerold.”
Het is interessant dat je zegt dat het in je zit. Hoe ga je om met mensen voor wie duurzaamheid niet vanzelfsprekend is?
“Ik denk dat het belangrijk is om mensen bewust te maken van hun verantwoordelijkheid en de impact die ze hebben. Intrinsieke motivatie speelt daarbij een grote rol. Maar ik denk dat je ook kunt proberen om mensen te betrekken door te laten zien dat duurzaamheid niet alleen gaat om het redden van de wereld, maar ook om het creëren van mooie projecten. Bij Dura Vermeer zeg ik vaak tegen collega’s die misschien niet intrinsiek gemotiveerd zijn: “Laten we dit project gewoon mooier maken.” Iedereen wil immers iets moois creëren, en dat kan ook op een duurzame manier.
Weerstand of onbegrip is, zeker in een grote organisatie, orde van de dag. Ik heb ooit stage gelopen bij Max Havelaar. Daar werken alleen maar mensen die gepassioneerd bezig waren met duurzame cacao en koffie. Dat is heel fijn werken, want dan heb je die frictie niet. In een grote corporate heb je met heel veel verschillende mensen te maken die ook heel verschillend kijken naar het onderwerp duurzaamheid. En ja, die mensen heb je en dan ga je soms een discussie aan. Maar ik focus mij liever op de mensen die wel willen. Ik probeer hen de energie en stimulans te geven om meer met duurzaamheid te doen. Soms is het een teleurstelling, zeker als mensen een sleutelpositie vervullen in onze organisatie. Dan is het ook een kwestie van meebewegen. En ze proberen mee te nemen in jouw doel om een duurzamer bedrijf te creëren.”
“Ik denk dat gedrags- en cultuurverandering heel belangrijk is om uiteindelijk die transitie te kunnen maken. En dat vraagt van ons allemaal iets. Ook van mensen die misschien niet intrinsiek gemotiveerd zijn.” - Wendeline Besier
Wat houdt jouw functie als programmadirecteur Duurzaamheid in?
“Ik ben verantwoordelijk voor duurzaamheid bij Dura Vermeer, in de divisie Infra. Dura Vermeer is één van de grootste bouw-, techniek en infraconcerns van Nederland. We zijn een familiebedrijf onder de bezielende leiding van Job Dura. En we doen alles in de gebouwde omgeving. Dus van het bouwen van huizen, tot het aanleggen van snelwegen en het maken van viaducten, tot het installeren van installaties in woningen en kantoorgebouwen. Ik ben verantwoordelijk voor hoe duurzaam dat gebeurt en ik focus mij op onze infra-activiteit, dus alles wat met infrastructuur te maken heeft. Dus die snelweg, dat spoor, die viaduct: hoe kunnen we die zo duurzaam mogelijk maken? Het is een strategische rol, dus ik ben hoofd van een stafafdeling en ik moet zorgen dat we die strategie die we met elkaar hebben op duurzaamheid gaan waarmaken.”
Wat is jouw visie op de rol van ondernemers en bedrijven op het gebied van duurzaamheid?
“Ik denk dat die rol heel groot is. Veel van de negatieve effecten die we momenteel zien, zoals klimaatverandering, worden grotendeels veroorzaakt door de industrie en het bedrijfsleven zelf. Ik vind dat bedrijven hun verantwoordelijkheid moeten nemen om deze negatieve effecten te voorkomen of op zijn minst snel te verminderen.
Ik zie duurzaamheid wel als een breder speelveld, dus ik denk niet dat dat je alleen het bedrijfsleven vooraan kan zetten om die verandering teweeg te brengen. Het vereist een samenspel van verschillende factoren en actoren, en het is een transitie die we gezamenlijk moeten maken. Als je puur kijkt naar ons bouwbedrijf zijn we sterk afhankelijk van andere actoren, zoals de overheid, met betrekking tot bijvoorbeeld snelwegen en viaducten. Dus ja, bedrijven hebben zeker een rol en moeten hun verantwoordelijkheid nemen. Ik zeg vaak intern dat als er één sector in Nederland is die kan laten zien dat we duurzamer kunnen handelen, het wel de bouw- en technieksector is. We beschikken over alle oplossingen en zijn zeer pragmatisch ingesteld. We houden ervan problemen op te lossen, dingen te creëren en te veranderen. Dus ik ben er echt van overtuigd dat we duurzaamheid kunnen integreren in de projecten die we realiseren. Dit deel ik vaak, zelfs met degenen die misschien niet intrinsiek gemotiveerd zijn, door te benadrukken dat we samen prachtige projecten kunnen realiseren die tevens duurzaam zijn.”
“Misschien weet je niet eens dat bijvoorbeeld jouw toeleverancier ook wel graag met jou mee wil doen”. - Wendeline Besier
Welke vaardigheden heeft een professional nodig in tijden van transitie?
“Eén is het erkennen van je verantwoordelijkheid en inzicht hebben in je impact. Dus het zeggen van: ‘ja, ik neem deze verantwoordelijkheid en ik ben me bewust van de footprint die ik achterlaat op deze wereld.’ En helemaal daarvóór zit natuurlijk: ‘ik wil daar ook iets mee.’ Dus het stukje intrinsieke motivatie is ook belangrijk. Ik denk dat het belangrijk is om bewust te zijn, ook als bedrijf en organisatie, dat je onderdeel bent van een systeem en dat er allerlei schakels voor en na jou zitten. Hoe goed ben jij in het contact met die schakels? En ben jij in staat om verbinding te leggen op die duurzaamheid en ambitie? Misschien weet je niet eens dat bijvoorbeeld jouw toeleverancier ook wel graag met jou mee wil doen.”
Wat doen jullie om die samenwerking op te zoeken?
“Je kan het niet alleen, dus we hebben elkaar echt nodig om die verandering te versnellen. Eén initiatief was de Materialen Expeditie, dat hebben we twee keer gedaan. Dat is een initiatief dat we zijn gestart met een aantal andere grote bouwbedrijven, onder andere BAM en VolkerWessels. We praten heel veel over duurzaamheid, dat we circulair moeten zijn, dat we materialen moeten hergebruiken en dat er een materialenpaspoort moet worden gemaakt, maar gebeurt het ook daadwerkelijk? We schrijven het wel op, maar doen we het ook? Dat wilden we onderzoeken. Wij zeiden tegen elkaar: ‘laten we nou als aannemers de praktijktoets doen en dat terugbrengen bij de beleidsmakers en beslissers van onze projecten. Leuk dat we allemaal circulariteit willen, maar doen we het ook in onze projecten?’ We hebben een soort expeditie gedaan en voor een jaar ervaringen opgehaald, zodat we kunnen aangeven wat wij nodig hebben als marktpartijen om die transitie te kunnen maken.”
Hoe krijg je anderen in je team of in het bedrijf mee om de duurzaamheidsdoelen te behalen?
“Door ze een rol te geven in het proces. Ik denk dat gedrags- en cultuurverandering heel belangrijk is om uiteindelijk die transitie te kunnen maken. En dat vraagt van ons allemaal iets. Dus je moet iedereen goed betrekken bij het proces dat je ingaat. De CO2-reductietarget van het halveren in 2030 en naar nul in 2050, is een mega transitie waar we voor staan. Ik heb niet alle antwoorden, dus ik heb ook echt collega’s in organisaties nodig die mij kunnen vertellen wat wel werkt en wat niet. En dat kan de betontechnoloog zijn, maar ook degene die het asfalt staat te draaien elke dag. Dus mensen betrekken en mensen daarin meenemen is heel belangrijk. Ze dus ook een rol te geven en te wijzen op hun verantwoordelijkheid. Dus wat kunnen zij doen om een bijdrage te leveren? Wat mij ook opvalt, en daar gaan volgend jaar ook wat mee doen, is dat collega’s de behoefte hebben aan toch wat meer tools en handvatten. Kijk, ik ben wel into duurzaamheid en zero CO2, ik kan dat verhaal wel vertellen aan jullie. Maar ja, hoe doe jij dat dan als je er niet elke dag mee bezig bent? Bij de klant of de opdrachtgever? Dus het is belangrijk om je collega te ‘equippen’, zodat ze het verhaal kunnen vertellen, maar ook kunnen uitleggen wat zij er zelf wel of niet aan kunnen doen.
Ik heb geleerd: tien kleine stappen is ook één grote stap. Dus maak het ook weer niet te groot, want dat is een soort mission impossible. Het halveren van CO2 is haalbaar, dat hebben we natuurlijk wel gecheckt. Het moet ambitieus, doch realistisch zijn. Zonder dat je de enorme urgentie die je hebt om de wereld te veranderen en duurzamer te maken, te verliezen. Maar het is ook laveren tussen ambitie en realiteit. Dat is zeker in mijn bedrijf ook wel belangrijk. Want als ik te ver voor de troepen uit ga lopen, dan wordt het wel heel moeilijk, want dan kunnen mensen je niet meer volgen. Wees concreet dus. Vind woorden die iedereen kan begrijpen.”
De nieuwe norm voor 2030 moet volgens Wendeline zijn:
“Een gezonde duurzame leefomgeving met veel ruimte voor mooie initiatieven van de ‘Trailblazers'”
